Auteurs / Inhoudsopgave / Errata / Opgaven / Collegepresentaties / Adopties / Aanvullingen / UvA-mirror LvI-webadres / Otago LvI-webadres

Logica voor informatica, derde editie
J.F.A.K. van Benthem
H.P. van Ditmarsch
J. Ketting
J.S. Lodder
W.P.M. Meyer-Viol
Pearson Education
ISBN 90-430-0722-6
Verschenen maart 2003

In de eerste helft van Logica voor informatica staan de standaardsystemen van de propositielogica en de predikaatlogica centraal. De propositielogica richt zich op de structuur van beweringen met zogenaamde Boolese operatoren. De predikaatlogica richt zich op beweringen met zogenaamde kwantificerende uitdrukkingen. De tweede helft van het boek behandelt modale logica en toepassingen van de logica in de informatica en in de kunstmatige intelligentie, waarbij onder andere de semantiek van imperatieve programmeertalen, programmacorrectheid, logisch programmeren, complexiteit, tijdslogica en multi-agentsystemen aan de orde komen. Het boek besluit met een aantal terreinverkenningen voor de toekomst. Het boek is gericht op de eerste jaren van academische en HBO-studieprogramma's op technisch gebied, maar is ook los van studieprogramma's te gebruiken. Er wordt voorkennis van de wiskunde verondersteld, in het bijzonder kennis van verzamelingen, functies, relaties en bomen. Een overzicht van de vereiste voorkennis is in een bijlage opgenomen.

Logica voor informatica (voorheen Logica voor informatici) is ontwikkeld door de Open Universiteit en de Universiteit van Amsterdam. De derde editie is uitvoerig gereviseerd en tevens is de titel gewijzigd. De vierde ongewijzigde editie verschijnt later in 2007.

Auteurs

Johan van Benthem

Johan van Benthem is hoogleraar logica aan de Universiteit van Amsterdam en tevens gasthoogleraar aan Stanford University in de Verenigde Staten. In de jaren negentig was hij de eerste directeur van het Institute for Logic, Language & Computation (ILLC) van de Universiteit van Amsterdam, een samenwerkingsverband tussen wiskunde, informatica, wijsbegeerte en taalkunde, ter bestudering van de structuur en veranderingen van informatie. In die periode was hij tevens voorzitter van de vereniging FoLLI, een Europees initiatief met een vergelijkbaar doel. Zijn belangrijkste publicaties zijn: The Logic of Time (1983), Modal Logic and Classical Logic (1985), Essays in Logical Semantics (1986), Language in Action (1991), Exploring Logical Dynamics (1996), and Logic in Games (2001). Hij is lid van de Academia Europaea, van het KNAW, en van het Institut International de Philosophie. In 1996 werd hem de vijfjaarlijkse Spinoza-prijs van NWO toegekend. Logica voor informatica is in eerste instantie gebaseerd op een van zijn collegedictaten uit de jaren tachtig.

Hans van Ditmarsch

Hans van Ditmarsch is docent bij de vakgroep Computer Science aan de University of Otago in Nieuw-Zeeland. Zijn loopbaan in de logica begon met een aanstelling als cursusteamleider aan de Open Universiteit, waar hij de ontwikkeling van twee logicacursussen heeft begeleid. De eerste editie van Logica voor informatica (1991) maakte ook deel uit van die ontwikkeling. Hij heeft gedoceerd aan meerdere universiteiten in Nederland. In 2000 rondde hij een promotie af op het gebied van logica en speltheorie onder begeleiding van Gerard Renardel de Lavalette en Johan van Benthem, en hij staat sindsdien bekend als de man die Cluedo heeft vermoord: de modellering van dit kaartspel was namelijk een onderwerp van zijn promotieonderzoek. Hij heeft meerdere publicaties over logicaonderwijs, en onderhoudt webpagina's met links naar logicaonderwijs-software.

Jan Ketting

Jan Ketting heeft bijgedragen aan de eerste editie van Logica voor informatica, en aan de twee daarop gebaseerde logicacursussen van de Open Universiteit. Hij heeft een doctoraal wiskunde van de Universiteit van Amsterdam, en werkt op free-lance basis als cursusontwikkelaar.

Josje Lodder

Josje Lodder staat al meer dan vijftien jaar centraal bij het logicaonderwijs aan de Open Universiteit. Zij heeft bijgedragen aan de twee op Logica voor informatica gebaseerde logicacursussen van de Open Universiteit. Zij heeft een doctoraal wiskunde van de Unversiteit Utrecht. Zij heeft als auteur bijgedragen aan de huidige, derde, editie van Logica voor informatica.

Wilfried Meyer-Viol

Wilfried Meyer-Viol heeft bijgedragen aan de eerste editie van Logica voor informatica. Hij is werkzaam in de computertaalkunde aan de vakgroep Philosophy van King's College, London. Zijn promotie onder begeleiding van Johan van Benthem en Jan van Eijck was in 1995.

Inhoudsopgave

• Blok I Inleiding 1
• 1 Inleiding 3
• Blok II Propositielogica 9
• 2 Propositielogica: syntaxis en semantiek 11
• 3 Propositielogica: geldig gevolg 33
• 4 Propositielogica: afleidingen 47
• 5 Propositielogica: metatheorie 69
• Blok III Predikaatlogica 85
• 6 Predikaatlogica: taal 87
• 7 Predikaatlogica: semantiek 103
• 8 Predikaatlogica: eenvoudige theorie 121
• 9 Predikaatlogica: semantische tableaus 131
• 10 Predikaatlogica: afleidingen 145
• 11 Predikaatlogica: metatheorie 155
• Blok IV Voorbij de predikaatlogica 169
• 12 Voorbij de predikaatlogica 171
• 13 Modale logica 197
• Blok V Logica en programmeren 215
• 14 Logica en berekenbaarheid 217
• 15 Logica en imperatief programmeren 227
• 16 Logisch programmeren 243
• 17 Logica en computationele complexiteit 267
• Blok VI Logica en kunstmatige intelligentie 281
• 18 Kennisrepresentatie met tijdslogica 283
• 19 Multi-agentsystemen 297
• 20 Verwerking van natuurlijke taal 315
• Blok VII Tot besluit 329
• 21 Vooruitblik 331
• Appendices 345
• 1 Algemene begrippen 347
• 2 Historisch overzicht 351
• 3 Literatuurlijst 353
• Register 357

Errata

De volgende errata zijn bekend (_ staat voor subscript, ^ voor superscript):

• pagina 93 definitie 6.3a regel 1: in
  ..., t_k zijn termen,
  moet de k in t_k cursief staan.
• pagina 259, regel 3 van onder: vervang
  I(f)(t_1,...,t_n) = f(t_1,...,t_n)
  door
  I(f)(t_1,...,t_n) = f(I(t_1),...,I(t_n))
• pagina 272, regel 8 tot 11: vervang
  In totaal zijn dit hooguit n . (n - 1) + n stappen. Omdat (...) de orde van grootte n^2 is.
  door
  In totaal zijn dit hooguit n . (n - 1) + n = n^2 stappen.

Opgaven

• oud tentamen, antwoorden
• nog een oud tentamen, antwoorden

Collegepresentaties

• Slides (in English) corresponding to chapter 16 Logic programming

Adopties

Details zijn niet bekend.

Aanvullingen

Aanvullingen op en extra opgaven bij Logica voor informatica door Joost Engelfriet, Leiden Institute of Advanced Computer Science.

Een pagina met links naar logicaonderwijssoftware die in principe bij meerdere onderwerpen uit het boek ondersteuning bieden.